نشریه وزارت نفت: صنعت نفت کشور در دوران تحریم 400 میلیارد دلار زیان دید ۱۳۹۴/۱۲/۲۳
تحریمها سبب شد که علاوه بر از دست دادن بازارهای انرژی، در مجموع عدم النفع حدود 400 میلیارد دلاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به کشور تحمیل شود.
نفت در اقتصاد ایران، اثرات چند جانبه ای دارد. از یک سو تأمین کننده بیش از 90 درصد حاملهای انرژی مورد نیاز کشور است و از سوی دیگر، بخشی از منابع عمومی دولت را تشکیل میدهد.
بخشی از درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی و خالص صادرات گاز نیز به صندوق توسعه ملی واریز میشود که خود، تأمین کننده منابع مورد نیاز اقتصاد کشور است؛ به همین دلیل اقتصاد ایران را نفتی میخوانند.
بر این اساس هر تحولی که در صنعت نفت کشور ایجاد میشود، میتواند اقتصاد ایران را دچار یک رشته تغییرات جدی کند.
تحریمهای اعمال شده بر اقتصاد ایران از صنعت نفت آغاز شد. محدودیتهای مربوط به تحریم، باعث کاهش نقش ایران در بازار جهانی نفت شد و سبب شد شرکتهای تراز اول فعال در صنایع نفت و گاز دنیا، ایران را ترک و با کشورهای دیگر شروع به فعالیت کنند.
تشدید تحریم بر اقتصاد ایران از سال های 2006 و 2007 با اعمال قطعنامههای متعدد از جمله 1737 سازمان ملل باعث شد هزینه واردات و انجام فعالیتهای اقتصادی و مالی با هزینه مبادله بالایی انجام شود.
بررسیها نشان میدهد که خریداران نفت خام ایران پیش از تحریمها به 2 دسته مشتریان عضو و غیر عضو آژانس بین المللی انرژی (IEA) و مشتریان عضو و غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) قابل تقسیم بندی هستند.
در کشورهای حوزه آسیایی عضو آژانس بین المللی انرژی یعنی ژاپن و کره جنوبی در مجموع 555 هزار بشکه نفت خام در روز از ایران خریداری و کشورهای اروپایی عضو آژانس بین المللی انرژی نیز 792 هزار بشکه در روز نفت خام از ایران وارد میکردند.
با این ارقام، به طور متوسط این دسته از کشورها هفت درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از ایران وارد میکردند.
دسته دوم که کشورهای آسیایی غیر عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه بودند، در مجموع روزانه یک میلیون و 655 هزار بشکه در روز نفت خام از ایران وارد میکردند که چین با 550 هزار بشکه در روز (معادل مجموع ژاپن و کره جنوبی) و هند با 310 هزار بشکه در روز (اندکی کمتر از ژاپن) مهم ترین بازارهای نفت ایران در حوزه آسیا بودند.
در مجموع، صادرات نفت خام ایران در سال 2011 روزانه 2 میلیون و 527 هزار بشکه بود که 65 درصد این صادرات به بازار آسیا (چین 22 درصد، ژاپن 13 درصد، هند 12 درصد، کره جنوبی 9 درصد و سایر کشورهای آسیایی 9 درصد ) اختصاص داشت.
در مقابل روزانه 792 هزار بشکه از نفت خام صادراتی ایران به مقصد اروپا بود که 31 درصد صادرات نفت خام ایران (ترکیه هشت درصد، ایتالیا هفت درصد، اسپانیا 6 درصد و یونان چهار درصد و ... ) را شامل میشد.
تشدید تحریمها سبب شد که علاوه بر از دست دادن این بازارها، در مجموع عدم النفع حدود 400 میلیارد دلاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به کشور تحمیل شود.
تحولاتی که در اثر تحریم و تشدید آن از سال های 2005 به بعد اتفاق افتاد، باعث شد که نقش و سهم ایران در بازار جهانی نفت خام در اثر کاهش صادرات کم رنگ شود.
به گونه ای که سهم ایران در تأمین نفت مصرفی دنیا از سال 1382 تا 1391 روند کاهش را طی کرد و از 3.05 درصد در سال 1382 به 1.26 درصد در سال 1391 کاهش یافته است.
اجرای برجام از سال گذشته سبب شد که تغییر جدی در میزان صادرات نفت خام و بهبود برخی از امور مربوط به بخش نفت حاصل شود: افزایش حجم صادرات نفت و تغییر قابل توجه در آن، بیمه نفتکشها و تسهیل صادرات مربوط به نفت، میعانات گازی و فرآوردههای نفتی، واریز وجوه حاصل از صادرات نفت به حسابهای بانک مرکزی و امکان استفاده از آنها، آزاد شدن تجهیزات توقیفی، امکان حضور کارشناسان شرکتهای خارجی فروشنده کالا در ایران برای راه اندازی تجهیزات، آزاد شدن وجوه توقیفی نزد شرکتهای نفتی، کاهش چشمگیر هزینههای جابجایی پول و دسترسی به تامین کنندگان اصلی و دسترسی به تامین کنندگان اصلی کالاها و خدمات، قیمتهای رقابتی و کاهش چشمگیر هزینهها را در پی داشته باشد.
برجام سبب شد امکان حضور شرکتهای مختلف ارائه دهنده کالاها و خدمات به ایران فراهم شود، یعنی برطرف شدن انحصار حضور برخی کشورها و شرکتهای خاص که این نیز میتواند به ایجاد قیمتهای رقابتی منجر شود که زمینه ساز دستیابی به بهره وری است.
منبع: ایرنا
برچسبها
نظرات کاربران
نظر شما
- عبارات توهین آمیز و شخصی منتشر نخواهد شد.
عناوین دانشی صنعت نفت
- مهندسی مخزن | ۱۸
- حفاری و اکتشاف | ۸۰
- بالادستی | ۳۰
- پایین دستی | ۳
- دریایی و فراساحلی | ۶۷
- مهندسی فرآیند | ۷۰
- تجهیزات دوار | ۴۴
- تجهیزات ثابت | ۳۲
- پایپینگ | ۶۰
- برق و مخابرات | ۱۴
- کنترل و ابزاردقیق | ۲۵
- سیویل و سازه | ۱۳
- مواد و متالوژی | ۴۳
- رنگ و عایق | ۷
- ایمنی | ۹
- آب، پساب و پسماند | ۱۲
- مهندسی عمومی | ۵
- رویه و دستورالعمل | ۱۰
- نرم افزارها | ۶
- کلیپهای فنی و مهندسی | ۷۷
- پالایشگاه نفت | ۱۷
- پالایشگاه گاز | ۴۶
- NGL | ۶
- LNG & LPG | ۱۳
- خط لوله | ۳۶
- مخازن ذخیره | ۱۵
- پتروشیمی | ۱۴
- بازرسی و QC | ۱۵
- HSE | ۳۹
- ساخت و نصب | ۱۲
- راه اندازی | ۹
- سازندگان و تامین کنندگان | ۱۰
- تامین مالی و سرمایه گذاری | ۳۲
- ماشین آلات | ۱۲
- مدیریت پروژه | ۹۱
- مدیریت دانش | ۹
- مدیریت سازمانی و عمومی | ۲
- تأمین کالا | ۱۳
- EPC | ۲۰
- پیمانکاران بین المللی | ۸
- اطلاعات انرژی کشورها | ۱۴
- پروژه های خارجی | ۱۵
- نقشه های نفت و گاز خارجی | ۱۰
- شرکت های نفتی | ۱۲
- پلانت های فعال | ۴۰
- طرح ها و پروژه ها | ۳۵
- منطقه های ویژه انرژی | ۶
- میادین نفت و گاز خارجی | ۴
- نقشه های نفت و گاز ایران | ۲۴
- میادین نفت و گاز | ۴۰
- آمار و داده ها | ۷۵
- اسناد بالادستی نفت | ۹
- اقتصاد نفت و گاز | ۶۹
- حقوق انرژی | ۱۰
- دیپلماسی انرژی | ۱۹
- قراردادهای بالادستی | ۲۰
- مهندسین مشاور | ۶۷
- IPC | ۲۰
- پیمانکاری درایران | ۳۶
- نرخ عوامل نفت و گاز | ۱۲
- قرارداد | ۴۵
- ارزیابی اقتصادی طرح ها | ۳
- بخشنامه و مقررات | ۳۸
- مقررات مناقصات | ۳۱
- حوادث نفت و گاز | ۱۰
- ترینهای صنعت نفت | ۱۴
- فهرست بها | ۱۸
- وقایع نفت و گاز | ۵
- پدافند غیرعامل | ۲
- واژگان و زبان تخصصی | ۱۴
- مجلات نفت و انرژی | ۱۹
- مجلات مهندسی و صنعتی | ۴
- مطالب عمومی | ۳۰
- مدیریت منابع انسانی | ۳
- آمادگی آزمون SP | ۳
- آمادگی آزمون RMP | ۴
- آمادگی آزمون PMP | ۶
- انرژی های غیر نفتی | ۵
- آزمونهای استخدامی نفت | ۱۵
- آزمونهای ارشد 94 | ۵۹
- آزمونهای دکتری 95 | ۳۸
- استانداردهای مهندسی | ۲۱
- ابلاغیات | ۹
- بازاریابی و توسعه بازار | ۱
- تحقیق و توسعه | ۶