نقش کلیدی ایران در بازارهای جهانی انرژی ۱۴۰۴/۰۴/۰۳

به گزارش اویل اینداستری، حمله ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران که از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، «موفقیتی نظامی باشکوه» توصیف شد، بازارهای جهانی انرژی را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد و بار دیگر نگرانی‌ها درباره افزایش شدید قیمت نفت را زنده کرد، اما فراتر از واکنش‌های مقطعی و هیجانی بازارها، این رخداد بار دیگر نشان داد ایران بازیگری تعیین‌کننده در بازار نفت و گاز است.

ایران به‌عنوان یکی از اعضای مؤسس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و یکی از قدرت‌های اصلی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف)، نقشی اساسی در تأمین انرژی جهان ایفا می‌کند و همچنان وابستگی مداوم جهان به منابع نفت و گاز، اهمیت حضور ایران در بازارهای جهانی را دوچندان کرده است.

جایگاه ژئوپلیتیکی و اهمیت راهبردی ایران

ایران دومین ذخایر بزرگ نفت و گاز جهان را در اختیار دارد و موقعیت ژئوپلیتیکی آن، به‌ویژه تسلط بر تنگه حیاتی هرمز، سبب شده تا نقش کلیدی در تضمین جریان انرژی جهانی داشته باشد. تنگه هرمز مسیر عبور حدود ۲۰ درصد نفت صادراتی جهان است و هرگونه اختلال در این منطقه می‌تواند سبب افزایش شدید قیمت‌ها و بی‌ثباتی در بازارهای جهانی شود.

به‌دنبال اعلام حمله نظامی آمریکا، تحلیلگران اقتصادی چند سناریو برای آینده بازار نفت ترسیم کردند. مؤسسه آکسفورد اکونومیکس هشدار داد که در صورت توقف صادرات نفت ایران یا بسته شدن تنگه هرمز، قیمت نفت برنت می‌تواند تا ۱۳۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد؛ موضوعی که می‌تواند موج تورمی جدیدی در اقتصاد جهانی ایجاد کند و رشد اقتصادی را تحت تأثیر منفی قرار دهد.

ایران، شریک قابل اعتماد بازار انرژی

با وجود فشارهای اقتصادی و تحریم‌های گسترده، ایران همواره بر تعادل در بازار نفت تأکید کرده و در مذاکرات اوپک نقش فعالی در حفظ ثبات قیمت‌ها داشته است. رویکرد ایران این است که قیمت منصفانه برای نفت و تضمین عرضه پایدار، به نفع همه طرف‌های بازار است.

افزون بر نفت، ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی جهان، نقشی حیاتی در رفع کمبودهای انرژی دارد. گاز ایران، در صورت رفع موانع تحریمی و جذب سرمایه‌گذاری، می‌تواند به تنوع‌بخشی منابع گاز کمک کند و امنیت انرژی منطقه‌ای و جهانی را افزایش دهد.

ضرورت تعامل جهانی با ایران

تصور اینکه تحریم‌ها یا اقدام‌های نظامی بتوانند نقش ایران در بازار انرژی را حذف کنند، نادرست است. تنش‌های ژئوپلیتیکی تنها اهمیت و جایگاه ایران را بیشتر نمایان می‌سازند. ثبات بلندمدت بازار انرژی و کاهش خطرات اقتصادی ناشی از نوسانات قیمتی، تنها با مشارکت فعال ایران در مذاکرات و تصمیم‌گیری‌های جهانی امکان‌پذیر است.

تجربه نشان داده است که پس از هر بحران بزرگ در خاورمیانه، بازار نفت به مرور زمان با بازگشت ایران و دیگر تولیدکنندگان کلیدی به چرخه تأمین، به تعادل می‌رسد، بنابراین سیاست‌های تحریمی و فشار حداکثری نه‌تنها به نفع هیچ یک از طرفین نیست، بلکه می‌تواند پیامدهای منفی گسترده‌ای برای اقتصاد جهانی به همراه داشته باشد.

چشم‌انداز آینده: مسیر همکاری و ثبات

با توجه به افزایش روزافزون تقاضای انرژی در جهان به ویژه در کشورهای آسیایی، جامعه بین‌المللی باید به این واقعیت توجه کند که ثبات و امنیت بازار نفت و گاز بدون همکاری با ایران ممکن نیست. تامین امنیت، لغو تحریم‌ها، تسهیل سرمایه‌گذاری در بخش انرژی ایران و تقویت دیپلماسی چندجانبه در چارچوب اوپک و جی‌ئی‌سی‌اف، گام‌های ضروری برای حفظ امنیت انرژی جهانی است.

در دنیایی که وابستگی به منابع نفت و گاز همچنان پابرجاست، ایران نه یک تهدید، بلکه شریکی حیاتی و غیرقابل جایگزین است که می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تضمین امنیت انرژی جهان ایفا کند. به بیان دیگر، به نفع همه است که ایران در آرامش باشد.