هراس از تعرفه‌ها، یک‌پنجم بازار نفت را بلعید! ۱۴۰۴/۰۱/۲۴

در پی اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی به آمریکا از سوی ترامپ و تشدید جنگ تجاری، قیمت انواع نفت خام در بازارهای جهانی طی روزهای اخیر دچار ریزش شدیدی شده است؛ سطوح قیمتی که اکنون در بازار نفت شاهد آن هستیم آخرین بار در آوریل ۲۰۲۱ تجربه شده بود.

بر اساس آمار و ارقام ارائه‌شده از سوی اویل‌پلاس، قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال که در روز ۳۰ دسامبر ۲۰۲۴، حدود ۷۴ دلار بود با بیش از ۱۷ درصد کاهش در نهم آوریل ۲۰۲۵ به ۶۱ دلار رسیده است.

نفت وست تگزاس اینترمدیت West Texas Intermediate (WTI) که به نام نفت خام آمریکا نیز شناخته می‌شود، با ریزش شدیدتری مواجه شده است، بر همین اساس هر بشکه نفت (WTI) که در روز پایانی سال ۲۰۲۴، با قیمت ۷۱ دلار معامله شده بود تا امروز (۹ آوریل ۲۰۲۵) نزدیک به ۱۹ درصد کاهش ارزش را تجربه کرده و به ۵۷ دلار و ۶۰ سنت رسیده است.

قیمت نفت سنگین ایران که در ماه‌های اخیر افزایش یافته بود نیز از این تحولات قیمتی مصون نمانده و نسبت به ابتدای سال میلادی تاکنون نزدیک به ۱۴ درصد از ارزش خود را از دست داده است، بر همین اساس قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران در روز ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، نزدیک به ۷۰ دلار و ۳۰ سنت بوده که در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۲۵ به ۶۰ دلار رسیده است.

کارشناسان پاسخ می‌دهند؛ آیا ریزش بازار نفت ادامه دارد؟

با این حال برخی تحلیلگران معتقدند افت قیمت‌ جهانی نفت در این فصل از سال پدیده‌ای تقریباً تاریخی و معمول محسوب می‌شود و این روند نزولی به احتمال زیاد تا اواسط تابستان ادامه دارد، سپس با شروع افزایش تقاضا، قیمت‌ها به حالت عادی باز خواهد گشت.

محسن قمصری، مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به تأثیرات روانی مسائل سیاسی و اقتصادی بین‌المللی ازجمله تعرفه‌های آمریکا علیه چین و ناآرامی‌های جهانی بر بازار نفت بیان می‌کند: این نوع تأثیرات کوتاه‌مدت و گذرا هستند و تغییر اساسی در تقاضای جهانی ایجاد نمی‌کنند، حتی در شرایط دشوار نیز بازار نفت به مرور زمان تعادل را بازمی‌یابد.

قمصری ادامه داد: در صورت استمرار شرایط فعلی، بازگشت قیمت‌ها به محدوده عادی از اواسط تابستان پیش‌بینی می‌شود. با این حال احتمال رخدادهای غیرمنتظره‌ که ممکن است بازار را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد، دور از ذهن نیست.

نرسی قربان، کارشناس ارشد حوزه انرژی می‌گوید: با این اتفاق‌هایی که اخیراً رخ داد و اقدام ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه‌ بر کالاهای وارداتی به آمریکا، عملاً جنگ تجاری وارد فاز جدیدی شد، در نتیجه همه پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که رشد اقتصادی در جهان لطمه می‌خورد، به همین دلیل اثر مستقیم این موضوع را اکنون در کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی ملاحظه می‌کنیم.

وی ادامه داد: معتقدم خیلی نمی‌توان در این باره با قطعیت سخن گفت. اگر همین فردا ترامپ با کشورهای آسیایی یا اروپایی به توافقی دست یابد، پیش‌بینی‌ها در مورد رشد اقتصادی تغییر می‌کند و بازار نفت دوباره تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

مرتضی بهروزی‌فر، عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی نیز بر این عقیده است که در شرایط کنونی نقش اوپک برای حفظ ثبات در بازار نفت بسیار کلیدی و با اهمیت است. وی می‌گوید: اگر بحران تعرفه‌ها ادامه‌دار باشد، اوپک برای جلوگیری از سقوط بیشتر قیمت‌ها باید کاهش شدیدی در تولید ایجاد کند؛ موضوعی که اجماع روی آن کار دشواری است، به‌ویژه کاهش ۵ تا ۱۰ میلیون بشکه‌ای از بازار تصمیم کوچکی نیست، بنابراین تنها در صورتی که بحران تعرفه‌ها موقت باشد، می‌توان به بازگشت ثبات امیدوار بود.

افزون بر بالا گرفتن جنگ تجاری، تصمیم اخیر اوپک‌پلاس مبنی بر «افزایش تولید به مقدار ۴۱۱ هزار بشکه در روز در ماه مه» (اجرای برنامه تعدیل تدریجی و انعطاف‌پذیر کاهش عرضه) ازجمله عواملی است که بازار را به سمت افزایش عرضه و کاهش قیمت سوق داده است. در عین حال، هراس از تبعات تعرفه‌های آمریکا و احتمال ایجاد رکود اقتصادی، بزرگ‌ترین تهدیدی است که هم‌اکنون ثبات بازار نفت را نشانه گرفته است.